Gdzie są granice „tytułowości” bohatera? Czy są tytułowymi bohaterami:
— Izabela Łęcka w Lalce?
— Judym w Ludziach bezdomnych?
— Kate w Zagubionych?
— pies Jip jest w Doktorze Doolittle i jego zwierzętach?
— każdy robotnik leśny w Siekierezadzie albo Zimie leśnych ludzi?
— Aniela w Damach i huzarach?
— Pan Komendant w Szabli od Komendanta?
— każda małpa w Planecie małp?

Dzień dobry!

W gronie znajomych dyskutowaliśmy ostatnio temat odmiany czasownika potrafić, a konkretnie jego formy w czasie przyszłym, który z kolei był już przedmiotem pytania w Poradni: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/potrafie;11101.html. Skąd się bierze to, że forma złożona czasu przyszłego będę potrafił budzi wątpliwości autorów słownika poprawnej polszczyzny, jeśli dopuszczamy aspekt niedokonany czasownika potrafić?

Jest to szczególnie interesujące w kontekście przywołanego przez Państwa, dawniej używanego czasownika potrafiać. Skoro zmienił on pisownię i upodobnił się w ten sposób do potrafić, de facto nadając temu drugiemu aspekt niedokonany, to czemu zmiana pisowni nie miałaby mieć miejsca w przypadku złożonej formy czasu przyszłego: będę potrafiał przekształciłoby się wtedy w będę potrafił.

Taki sposób przedstawienia zagadnienia możliwy jest być może tylko w przypadku filologicznego dyletanctwa, do którego się przyznaję, niemniej opis ten wydaje mi się bardziej adekwatny niż stwierdzenie, że jeden czasownik zanikł, a drugi niezależnie nabył nowy aspekt. Powszechność użycia czasownika potrafić w aspekcie niedokonanym świadczy o tym, że potrafiać nie powinno było zaniknąć bez przeniesienia swojego znaczenia na nową formę, naturalne wobec tego wydaje się, by przeniosło i wzorzec odmiany, chyba że traktujemy potrafić jako swego rodzaju skamielinę językową, świadczącą o jego historii, ale niepodlegającą już żadnym adaptacjom w kwestii uzusu językowego.

A może problemem jest niezgodność pomiędzy tym, co sugeruje znaczenie czasownika w jego aspekcie niedokonanym, a tym, na co wskazuje jego morfologia?

Pozdrawiam
Karol Cwalina

Szanowni Państwo,
skąd się wzięła nieregularna liczba mnoga wyrazów brat i dziecko? Czy są jeszcze jakieś rzeczowniki, które odmieniają się tak jak dziecko lub tak jak brat, czy też są to „wyjątki absolutne”? Końcówkę -a w mianowniku liczby mnogiej mają też ksiądz i książę. Czy coś je łączy z bratem?

Łączę wyrazy szacunku
AW

Czy Szanowna Redakcja odpowiada na pytania typu „co by było, gdyby…”? Bo ciekawi mnie, czy zdrobnienie od imienia Dominik mogłoby brzmieć Domek, gdyby nie to, że istnieje już w naszym języku słowo domek. Angielskie imię Dominic bywa skracane i brzmi wtedy Dom, a u nas co? Mam znajomego o takim imieniu i czasem już nie chce mi się (ani moim kolegom) wołać za nim w trzy sylaby: Dominik…

Dzień dobry,
1. W WSO [426] 96,3 czytam: „Nie stosuje się też dwukropka, gdy wymieniamy tylko dwa wyrazy lub wyrażenia połączone spójnikiem i, np. «Najwybitniejszymi polskimi pisarzami romantycznymi są Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki»”.
2. W książce Edwarda Łuczyńskiego WSPÓŁCZESNA INTERPUNKCJA POLSKA (str.1) czytam dedykację: „Moim drogim: żonie i synowi”.
3. PYTANIE: czym wytłumaczyć dwukropek w owej dedykacji?
Za poradę językową wyrażam wielką wdzięczność.
Jan Tambor

„Idzie jesień i zima, synów nié ma i nié ma” – tak w formie dawnej, utrwalonej i przekazanej przez poetę. A jak pisać nié ma w tekstach współczesnych, np. w partiach dialogowych – pominąć é i zostawić tylko ni ma? Czym jest dziś ten zwrot, jeśli wypowiadająca go osoba nie stosuje go z przymrużeniem oka (dla efektu, zabawy itp.), lecz bierze za naturalną właściwą formę – archaizmem, regionalizmem, argotyzmem czy błędem? A jeśli błędem, to jak bardzo rażącym?

Szanowni Państwo,

chciałbym poradzić się w sprawie nazwy zagranicznego zespołu piłkarskiego (i ogólnie nazw zagranicznych klubów) Granada CF. Jaką formę powinna ona przybrać — oryginalną czy też spolszczoną tj. Grenada. Może obie formy są poprawne? Dostrzegam bowiem sporą niekonsekwencję jeśli chodzi o. spolszczanie członów nazw np. Bayern Monachium, ale już FC Köln. Skąd ona się wzięła i czy są jakieś zasady, którymi należy się kierować przy pisaniu o obcych zespołach sportowych? Z góry dziękuję za odpowiedź.

„Idąc do szkoły, padał deszcz” – to podręcznikowy przykład błędu: czynności wyrażone imiesłowem i orzeczeniem powinna wykonywać ta sama osoba. Jak pogodzić to z frazą wracając do (tematu). Na przykład: „A wracając do naszej wczorajszej wycieczki (*) padał deszcz”. Czy to jest poprawnie? Czy w miejscu oznaczonym (*) wolno pominąć wszelkie wyrażenia typu trzeba powiedzieć, że lub chciałbym nadmienić, że? Jeśli tak, to jaki znak interpunkcyjny będzie w tym miejscu właściwy?

Chciałbym się upewnić, jak daleko sięga zakaz łączenia imiesłowów przysłówkowych ze stroną bierną. Czy także zdania – nazwijmy to tak – na granicy strony biernej, takie jak to: „Parkując rower, użytkownik jest zobowiązany uiścić stosowną opłatę”, wymagają przeredagowania? Sam na wszelki wypadek unikam takich konstrukcji, ale wydaje mi się, że to byłaby przesada.

Szanowni Państwo,

mam pytanie w związku z tą poradą. Intuicyjnie odbieram zdanie Wybieraj z czego chcesz jako zbudowane inaczej niż Rób, co chcesz, ale nie potrafię ściśle uzasadnić, w czym pierwsze jest „składniowo gorsze” od drugiego, co prowadzi do kolejnych problemów interpunkcyjnych. Np. Jedźmy, dokąd chcesz, prawda? Ale czy już Zabierz komputer dokądkolwiek chcesz?

Z wyrazami szacunku

Czytelnik